Column: Het is mistig in Belgrado

10 dagen was ik in Belgrado om generatiegenoten te spreken over het heden en hier en daar een flard toekomst. Hoe staat de stad en het land ervoor en wat wil de jonge Serf? Een korte voorzichtige conclusie.

HET IS MISTIG IN BELGRADO

Wat te zeggen over Belgrado? Gisteren ben ik teruggekomen van een 10-daagse trip naar de hoofdstad van Servië. Ik wilde onderzoeken hoe mijn generatiegenoten het daar hebben. Hoe zien zij hun situatie en lukt het ze om vooruit te kijken?

Met de gedachte dat ontwikkeling vaak geïnitieerd wordt door de creatieve sector, sprak ik met filmmakers, kunstenaars, bloggers, designers, illustratoren, fotografen, sociale ondernemers en hippe-bareigenaren. Een voorzichtige conclusie: de jonge Serf heeft het zwaar. Bij mijn vraag over hoe ze hopen dat hun toekomst wordt, werd met de ogen gerold. De corruptie overheerst de politiek, politie en gezondheidszorg, met de media als schoothondje. De economische crisis komt hard aan. Er is weinig werk en als het er is, is het slecht betaald. Gemiddeld 350 euro per maand, terwijl de supermarktprijzen nauwelijks onderdoen voor de Albert Heijn. En creativiteit wordt vaak in de kiem gesmoord, omdat ouders liever hun kind een contract bij een staatsbedrijf zien hebben, dan het ontplooien van hun kunnen. En de toekomst, tja de toekomst. Meer dan drie maanden kijkt men niet vooruit.

Dat doet me pijn om te zien. Ik voel me verwant met hen: onze leeftijd, opleidingsniveau en wereldbeeld verschillen niet veel van elkaar. We dragen dezelfde kleding en hebben dezelfde apps. Het zouden vrienden kunnen zijn. De doorsnee Serf heeft nooit veel gehad, maar in deze tijd is dat extra zichtbaar. Een jongen zei tegen mij: “Ik denk dat wij ongelukkiger zijn dan onze ouders, omdat wij weten hoe het op andere plekken is.” Oftewel: “Awareness is a bitch.”

Somber, dus. Maar toch, maar toch, maar toch. In bijna al mijn gesprekken liet het donkere gordijn na een half uur praten een beetje licht door. Studeren in het buitenland is gemakkelijker geworden. Sowieso is er de mogelijkheid om te reizen. In het gebied Savamala aan de rivier schieten tentjes en galeries uit de grond. Het toerisme groeit en daarmee ook de buitenlandse interesse in het gebied. Ook al trekken veel talentvolle Serven naar het buitenland; de eerste komen nu terug. Vol ervaring en internationale kennis. En de politieke afwezigheid is tegelijkertijd een garantstellig voor absolute vrijheid en onafhankelijkheid.

Een illustrator wist het mooi te verwoorden. Ze zei dat Belgrado onder een dikke mist verborgen is. “Af en toe wuif je er doorheen en zie je iets moois. Maar als de mist dadelijk weg is, dan zullen we er staan.” Belgrado is een geweldige stad met geweldige mensen. Ga er eens naar toe, wuif door de straten en kijk hoe de mist langzaam wegtrekt.